CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐỘI

Từ nhận thức đến hành động vì tổ chức Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh

Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh ra đời nhằm mục đích tập hợp đoàn kết rộng rãi thiếu nhi vào tổ chức Đội để giáo dục các em học tập và rèn luyện theo 5 điều Bác Hồ dạy, trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, phấn đấu trở thành đoàn viên thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Khẩu hiệu của Đội: "Vì Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, vì lý tưởng của Bác Hồ vĩ đại - Sẵn sàng" đã thể hiện mục đích của hoạt động Đội luôn bám sát mục tiêu đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa với sự phát triển toàn diện.

Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh có ba tính chất liên hệ chặt chẽ lẫn nhau, thể hiện mục đích của tổ chức, đó là tính chính trị, tính quần chúng, và tính giáo dục.

Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh là một tổ chức tập hợp thiếu nhi như nhiều tổ chức khác nhưng ở Đội toát lên giá trị đích thực rất rõ ràng. Đó là tổ chức do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập, do tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trực tiếp phụ trách; đó là tổ chức cách mạng ra đời, tồn tại, trưởng thành theo con đường phát triển không ngừng của lịch sử cách mạng Việt Nam; là đội hậu bị trực tiếp của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

Vì vậy, không thể xem Đội ngang hàng với các tổ chức tập hợp trẻ em khác và phải luôn được sự quan tâm, dìu dắt của các thế hệ cha anh đi trước. Qua nhiều năm trưởng thành và phát triển, Đội ta có nhiều phong trào khác nhau nhằm xây dựng lớp đội viên - thiếu nhi thành lớp người kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng nhưng tựu chung lại đó là tiêu chuẩn con ngoan - trò giỏi - đội viên tốt - cháu ngoan Bác Hồ; thực hiện xuất sắc 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng.

Và mục tiêu phấn đấu của mỗi đội viên là trở thành người đoàn viên thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh. Đây chính là điểm nhấn quan trọng làm nên giá trị đích thực của tổ chức Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Đó chính là tính chất chính trị của tổ chức với kết quả mong muốn là mỗi đội viên thiếu niên tiền phong có được nhận thức và niềm tin cộng sản, có được hành động cách mạng và tình cảm với tổ chức Đội mang tên Bác Hồ kính yêu.

Đội là tổ chức chính trị nhưng lại mang tính quần chúng rộng rãi. Đội khuyến khích đông đảo thiếu nhi đến với tổ chức thông qua các hoạt động tuyên truyền, hoạt động cụ thể để các em hiểu và tự nguyện đến với Đội. Để tạo ra được điều này tích cực nhất, Đội phải được sự quan tâm và ủng hộ và tạo điều kiện trong hoạt động; phải được sự chăm lo tích cực của Đoàn Thanh niên cộng sản và lực lượng đoàn viên - phụ trách Đội.

Điều này sẽ tạo ra cho thiếu nhi niềm tự hào về tổ chức và tích cực trong các hoạt động của tập thể Đội. Tuy là một tổ chức quần chúng rộng rãi nhưng Đội mang tính kỷ cương rất rõ thể hiện ở việc hoạt động theo Điều lệ và Nghi thức của Đội.

Tính giáo dục của Đội thể hiện mục đích giáo dục cho thiếu niên, nhi đồng, đội viên trở thành con người trưởng thành "vừa hồng, vừa chuyên" như nền giáo dục Việt Nam đặt ra. Tổ chức Đội tham gia vào công tác giáo dục ấy bằng những hình thức và sự thu hút của mình.

Điểm quan trọng cần chú ý là nền giáo dục cộng sản chủ nghĩa là phương pháp giáo dục trong tập thể và thông qua tập thể. Nhờ có tập thể là các em có thể phát huy hết khả năng của mình toàn diện nhất. Đội phải làm cho các em gắn bó với tập thể và cùng tạo ra sức mạnh của tập thể qua từng khả năng của từng em.

Có thể nói công tác Đội đòi hỏi phải thể hiện được tính giáo dục thiếu nhi, đội viên thông qua các hoạt động tập thể, thúc đẩy tinh thần tự giác nơi các em; đảm bảo tính chính trị của tổ chức cộng sản của thiếu nhi Việt Nam. Trong giai đoạn hiện nay, thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, với những thành tựu và thách thức của thời kỳ đổi mới, tổ chức Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh không đứng ngoài cuộc mà cần những hành động cụ thể.

Điều này đòi hỏi hệ thống giải pháp đồng bộ từ việc gắn tổ chức Đội vào cuộc sống xã hội, vừa đảm bảo tính chính trị, giáo dục sâu sắc phù hợp với nhu cầu của thiếu nhi. Nhằm đáp ứng được yêu cầu tình hình mới trong phong trào thiếu nhi và công tác Đội với vai trò và trách nhiệm dìu dắt và phụ trách, tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cần phải có sự đầu tư lâu dài, chiều sâu, mang tính khoa học và thực tiễn, tập trung vào các nhóm vấn đề sau:

Một là, vai trò của tổ chức Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh trong nhà trường thời gian qua đã đem lại những hiệu quả gì trong công tác giáo dục thiếu niên, nhi đồng cùng với ngành giáo dục - đào tạo và những phương hướng trong thời gian tới nhằm đáp ứng tốt hơn vai trò của Đội trong trường học.

Hai là, vai trò và trọng trách của Đội đối với phong trào thiếu nhi trên địa bàn dân cư và các loại hình hoạt động nhằm thu hút, tập hợp thiếu nhi bên ngoài nhà trường sao cho mềm hóa nhưng vẫn đảm bảo tính chính trị, tính giáo dục của tổ chức.

Ba là, phong trào gì là điểm nhấn của Đội nhằm giúp thiếu nhi rèn luyện, phấn đấu, tạo môi trường và động lực để giúp thiếu nhi đạt được chuẩn chất là cháu ngoan Bác Hồ, thực hiện xuất sắc 5 điều Bác Hồ dạy, gắn liền với sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước hiện nay.

Bốn là, công tác tạo nguồn cán bộ phụ trách Đội đảm bảo yêu cầu phẩm chất và năng lực để làm tốt công tác phụ trách, giáo dục các em đội viên theo mục đích của tổ chức Đội, đặc biệt là yếu tố tình cảm đối với công tác thiếu nhi của đội ngũ phụ trách Đội. Năm là, phát huy tốt nhất sự đồng thuận và tham gia nhiệt tình bằng tình cảm và trách nhiệm của các ngành, các cấp, của toàn xã hội cho công tác xây dựng Đội và phong trào thiếu nhi, không chỉ riêng Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

Trong đó, công tác phát huy các công cụ của Đoàn, đặc biệt là Nhà Thiếu nhi cho công tác Đội và phong trào thiếu nhi sao cho hiệu quả nhất. Có thể nói năm vấn đề trên đây đặt ra cho tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là những vấn đề mang tính quyết định vị trí và vai trò của Đội đối với công tác giáo dục thiếu niên, nhi đồng trong giai đoạn tới.

Tổ chức Đoàn các cấp cần suy nghĩ và tìm các lời giải khoa học, hiệu quả trong thời gian tới vì sự phát triển của tổ chức Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.

Vũ Anh Tuấn
Chủ tịch Hội đồng đội Thành Phố