PHƯƠNG HƯỚNG

- Chúng ta không dám quả quyết phương hướng do ai tìm ra, nhưng ngay từ những thế kỷ trước Tây Lịch, người ta đã xác định được phương hướng rồi. Sử chép rằng năm Tân Mão thứ 6, đời Chu Thành Vương, phía Nam bộ Giao Chỉ có Việt Thường (vào đời Hùng Vương nước ta), mang chim trĩ trắng đến biếu. Khi trở về vua Tàu tặng sứ giả 5 cỗ xe chỉ nam.

- Chúng ta có thể biết rõ người xưa tìm được những phương pháp khá chính xác, nhờ những di tích của các cổ thành. Thực vậy, phép xây thành của người Trung Hoa có những quy luật nhất định, vì họ quan niệm rằng phải định hướng thành cho hợp với trật tự của trời đất. Các quan coi về sao đo bóng mặt trời lúc chính ngọ và quan sát cả sao Bắc Cực để định các phương hướng rồi mới xây thành.- Sau đây là vài cách để xác định phương hướng:

1. Tìm phương hướng bằng la bàn (địa bàn):

- La bàn là dụng cụ tìm phương hướng tuy không chính xác lắm, nhưng tiện dụng, trên mặt la bàn ta thấy 4 phương chính là Đông, Tây, Nam, Bắc.- Những hướng phụ là : Đông Bắc, Đông Nam, Tây Bắc, Tây Nam, Bắc Đông Bắc… Hoa phương hướng là một hình ngôi sao mà trên mỗi cánh mang tên một hướng

- Ngày xưa ở nước ta cây kim la bàn chỉ hướng Nam, chứ không chỉ hướng Bắc như bây giờ, bởi thế mới có danh từ “Kim Chỉ Nam”.

- Lúc chọn la bàn, chúng ta nên tìm loại có nút giữ kim cố định khi không sử dụng. Nếu chia mặt la bàn theo độ thì chúng ta có sự tương ứng sau :

+ Số 0 tức 0 độ (hay 360 độ) chỉ hướng Bắc.

+ Số 90 tức 90 độ chỉ hướng Đông

+ Số 180 tức 180 độ chỉ hướng Nam

+ Số 270 tức 270 độ chỉ hướng Tây

- Ta cũng nên lưu ý đến các ký hiệu quốc tế :

+ Chữ N là viết tắt của chữ North, dùng chỉ hướng Bắc

+ Chữ E là viết tắt của EAST, dùng chỉ hướng Đông

+ Chữ S là viết tắt của SOUTH, dùng chỉ hướng Nam

+ Chữ W là viết tắt của WEAST, dùng chỉ hướng Tây

- Vì ảnh hưởng của địa từ trường khác nhau theo vị trí của mọi nơi trên trái đất, thành thử la bàn không phải là một dụng cụ tìm phương hướng đúng lắm.

- La bàn còn hay bị lệch vì ảnh hưởng của các vật xung quanh hay do tật của chính nó nữa. Do đó những la bàn dùng trên các thuyền đánh cá loại nhỏ thường có ốc điều chỉnh.

- Trong quân đội còn quy định khi sử dụng la bàn phải tránh xa những mạch điện cao thế hay những vật bằng sắt. Sau đây là khoảng cách an toàn tối thiểu:

+ Những dây điện cao thế 60m

+ Trọng pháo, chiến xa 20m

+ Hàng rào, kẽm gai, dây điện tín 10m

+ Mũ sắt súng cá nhân 01m

- Cách giữ gìn: Ta không nên để la bàn nơi ẩm thấp và chỗ nóng, vì như thế nam châm của la bàn sẽ mất bớt từ tính. Khi sử dụng nên nhẹ nhàng để bảo toàn sự chính xác của cây kim chỉ hướng. (còn tiếp)

Liên đội An Phú