Mật mã dời chỗ : Phiếu đục lỗ

Bản tin : KHO TÀNG GIẤU TRÊN MÔ ĐẤT CÓ NHIỀU CÂY NHẤT.

Bản tin gồm 33 mẫu tự này sẽ được viết vào một bảng vuông chia ô đều mà mỗi cạnh là số chẵn, do đó chọn bảng 36 ô ( 6 x 6 ) là vừa đủ.

Trước hết kẻ 2 bảng vuông 36 ô, một bảng sẽ dùng để viết mật thư, một bảng dùng làm phiếu đục lỗ. Chia bảng phiếu làmbốn phần và đánh số như sau ( hình 1 )
Trong 36 ô này ta có thể chọn bất kỳ 9 ô nào để đục lỗ, miễn là không có hai lỗ cùng một số. Tính ra có tất cả 49 (= 262.144) cách đục lỗ thỏa đáng điều kiện nói trên. Ví dụ ta chọn một cách sau đây ( hình 2 )
Bây giờ đặt phiếu đục lỗ lên bảng vuông dùng để viết mật thư, ta bắt đầu viết lần lượt 9 mẫu tự đầu tiên của bản tin vào các lỗ trống của phiếu đục lỗ. Sau đó xoay phiếu đục lỗ một phần tư vòng theo chiều kim đồng hồ để viết thêm 9 mẫu tự kế tiếp. Lại xoay, lại viết thêm hai lần nữa, ta sẽ điền hết 36 ô vuông ( vì bản tin có 33 mẫu tự, tất nhiên cần viết thêm vào 3 mẫu tự vô nghĩa A.B.C cho kín bảng.
Sau cùng chép mật thư ra một tờ giấy khác, chép lần lượt các cột dọc của bảng ( d ) từ trái qua phải.
 T Ê N A U K Ó H H Ô D U Y T Ấ Ề Ấ
T O N I Đ C C N À M G C H R I T B Ấ

Mật thư được gởi đi kèm theo chìa khóa là tọa độ những ô phải đục lỗ. Ví dụ , với phiếu đục lỗ được sử dụng trên đây, ta ghi chìa khóa như sau :

Chìa khóa : phiếu đục lỗ ( 1.2 – 1.6 – 2.4 – 3.3 – 3.5 – 4.1 – 5.5 – 6.2 – 6.3 )

Người nhận mật thư giải mật mã theo từng bước.
- Đếm số mẫu tự của mật thư để biết số ô của bảng vuông.
- Điền các mẫu tự lần lượt vào các cột dọc của bảng vuông theo thứ tự từ trái sang phải.
- Đục lỗ trên phiếu theo tọa độ cho ở chìa khóa ( số trước là tung độ, số sau là hoành độ )

Đặt phiếu đục lỗ trên bảng vuông mẫu tự để đọc. 9 mẫu tự đầu tiên của bản tin. Sau đó xoay phiếu đục lỗ một phần tư vòng theo chiều kim đồng hồ để đọc tiếp cho đến hết.

( còn tiếp )